Την Πέμπτη 9 Μαρτίου 2023 η κυβέρνηση της Γεωργίας ανακοίνωσε την απόσυρση ενός εξαιρετικά αμφιλεγόμενου νομοσχεδίου ως αποτέλεσμα των μαζικών διαδηλώσεων που πραγματοποιήθηκαν την εβδομάδα που πέρασε στην πρωτεύουσα της χώρας, την Τιφλίδα. Μετά την αρχική έγκρισή του νομοσχεδίου από την Βουλή, στην πρώτη ανάγνωση, την Τρίτη, 7 Μαρτίου, χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν έξω από το Κοινοβούλιο στην πρωτεύουσα, διαμαρτυρόμενοι για την νέα νομοθεσία, την οποία χαρακτήρισαν φιλο-ρωσική και αντι-ευρωπαϊκή.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το εν λόγω νομοσχέδιο, οργανισμοί όπως τα μέσα ενημέρωσης και οι μη κυβερνητικές οργανώσεις θα ορίζονταν ως «ξένοι πράκτορες» εάν πάνω από το 20% της χρηματοδότησής τους προέρχεται από το εξωτερικό. Κάτι τέτοιο, θα συνεπαγόταν μεγάλα πρόστιμα. Η προτεινόμενη νομοθεσία «για τη διαφάνεια της ξένης επιρροής», σύμφωνα με το Γεωργιανό Όνειρο, το κυβερνών κόμμα της Γεωργίας, στοχεύει επίσημα την αποκάλυψη των ροών χρηματοδότησης από το εξωτερικό. Ωστόσο, οι επικριτές του σχεδίου φοβούνται ότι αυτό αποσκοπεί στο να αποτελέσει ένα εργαλείο στα χέρια της κυβέρνησης έτσι ώστε να ελέγξει την κοινή γνώμη. Η κυβέρνηση δήλωσε ότι το νομοσχέδιο βασίστηκε στο πρότυπο του αμερικανικού νόμου περί καταχώρισης ξένων πρακτόρων του 1938, ο οποίος αφορά κυρίως λομπίστες και οργανώσεις που εργάζονται άμεσα για ξένες κυβερνήσεις. Εντούτοις, όσοι αντιτίθενται στο νομοσχέδιο, το περιέγραψαν ως μια τοπική εκδοχή ενός νόμου που χρησιμοποιεί ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν για να συντρίψει την “δυτική επιρροή” και την αντιπολίτευση στο εσωτερικό για περισσότερο από μια δεκαετία (το πρώτο νομοσχέδιο στην Ρωσία εγκρίθηκε το 2012 και έκτοτε υπόκειται σε διευρύνσεις).
Η ΕΕ καταδίκασε την πρόταση νομοσχεδίου. Μάλιστα, ευρωπαίοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η υιοθέτηση του νομοσχεδίου ενδέχεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην πορεία ένταξης της Γεωργίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι η Γεωργία έχει δηλώσει πολλές φορές ενδιαφέρον για ένταξη στην ΕΕ, καθώς πάνω από το 80% του γεωργιανού λαού υποστηρίζει την ευρωπαϊκή ενοποίηση, σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι, η Τιφλίδα υπέβαλε αίτηση υποψηφιότητας στην ΕΕ τον Ιούνιο του 2022 μαζί με την Μολδαβία και την Ουκρανία, ήταν όμως η μόνη που δεν κατάφερε να αποσπάσει το καθεστώς υποψηφιότητας λόγω αμφιβολιών σχετικά με το επίπεδο δημοκρατίας της χώρας. Επιπλέον, το νομοσχέδιο αποδοκιμάστηκε και από το αμερικανικό ΥΠΕΞ, το οποίο δήλωσε την ανησυχία του ότι μια τέτοια νομοθεσία είναι πιθανό να στιγματίσει και να σιωπήσει ανεξάρτητους φορείς.
Πάρα την ανακοίνωση της κυβέρνησης της Γεωργίας για την απόσυρση του νομοσχεδίου, οι διαδηλωτές πρόκειται να συνεχίσουν να κατακλύζουν τους δρόμους έως ότου συγκληθεί Βουλή για την επισημοποίηση της απόφασης. Τι θα μπορούσε να σημαίνει η πρόταση και η αρχική έγκριση ενός τέτοιου νομοσχεδίου για τα πολιτικά κίνητρα της γεωργιανής κυβέρνησης; Σε ποιό βαθμό πρόκειται να επηρεάσει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τιφλίδας;
Ελπίδα Βλαϊκίδη
Τελειόφοιτη φοιτήτρια του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς.
Δόκιμη ερευνήτρια του Εργαστηρίου Τουρκικών και Ευρασιατικών Μελετών
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
Al Jazeera, «Georgia withdraws ‘foreign agents’ bill after days of protests», 9 Μαρτίου 2023. https://www.aljazeera.com/news/2023/3/9/georgia-withdraws-foreign-agents-bill-after-days-of-protests
CNN, «Georgia withdraws ‘foreign influence’ bill but opposition vows more protests», 9 Μαρτίου 2023. https://edition.cnn.com/2023/03/09/europe/georgia-bill-protests-withdrawn-intl-hnk/index.html?fbclid=IwAR38py5DoEEYi1VZBvnfaKNZwFK2imWN0jsTLJvVDzihpszrlGxwftVVT2%CE%95%EF%BB%BF